Nóż w brzuchu

11 kwi Nóż w brzuchu

Kiedy oglądam amerykańskie filmy, to bardzo zazdroszczę im szkoły. I w ogóle pedagogiki. Amerykańskie dziecko słyszy w szkole, że to i tamto zrobiło świetnie, no a nad tym to musi jeszcze trochę popracować. I pozytywnie zmotywowane rusza do tej pracy, przekonane, że jeszcze trochę wysiłku i zdobędzie świat. I często zdobywa. Polski uczeń dostaje wyniki pracy klasowej, w której ma podkreślony każdy błąd, najlepiej z trzema wykrzyknikami, żeby dobitniej się dowiedzieć, jakim to mianowicie jest osłem. I że właściwie to nic z niego nie będzie, cud nastąpi, jeśli przejdzie do następnej klasy.

To samo sobie robimy ogólnonarodowo. Oni mają Dzień Dziękczynienia i Pulaski’s Day, my wieczną martyrologię i wspominanie tego co nam się nie udało i kiedy nas w historii wydymano. Absolutnie nie odmawiam prawa do szacunku i pamięci ofiarom powstań, wojen i katastrof, ale nie sadzę, żeby nieustanne świętowanie klęsk dobrze robiło na morale żyjącym. Wolałabym być dumna z osiągnięć moich rodaków niż wiecznie rozdrapywać rany i obnosić się z pretensjami do całego świata, że wrogowie pokonali, sojusznicy zawiedli, wiatr wiał w oczy i zawsze mieliśmy pod górkę. Naprawdę, przy całym podziwie dla bohaterstwa uczestników, uważam, że nie ma się co chwalić utopionym we krwi i przysypanym gruzami zniszczonego doszczętnie miasta Powstaniem Warszawskim. I mam nadzieję, że wczorajsze odsłonięcie pomnika pozwoli nam odpocząć od katastrofy smoleńskiej, bo to, że nie ma drugiego takiego narodu, który by wpakował sto najważniejszych osób w państwie do jednego samolotu i to po wcześniejszej katastrofie CASY, to naprawdę nie przynosi nam chluby. Nie uczymy się ani w szkole, ani na błędach. Żaden powód do dumy.

Nic dziwnego zatem, że jesteśmy chyba najbardziej zakompleksionym narodem na świecie. I że nie potrafimy się odpowiednio zareklamować i sprzedawać. Ba, określenie „sprzedawać” ma u nas od razu znaczenie nieco pejoratywne, sprzedać czyli zrobić coś co najmniej moralnie dwuznacznego, od razu przychodzi na myśl „kobieta sprzedajna”. A ten, który chce nam coś „sprzedać”, to w domyśle naciągacz, który wciska kit frajerom. W badaniach socjologicznych profesora Czaplińskiego wyszło, że tylko 12% Polaków ufa innym, reszta jest przekonana, że ci inni chcą nas oszukać, wykorzystać i okraść. Taki mamy poziom zaufania społecznego. Efekt polskiej pedagogiki. Brawo.

A wystarczyłoby się porządnie nauczyć teorii ewolucji. I przekonać, że altruizm społeczny jest naturalną cechą natury ludzkiej, premiowaną ewolucyjnie. I większość z nas chętnie ze sobą współpracuje, niekoniecznie marząc jedynie o tym, żeby wszystkich oszukać. I w tej współpracy najlepsze efekty przynosi strategia „win-win”, kiedy obie strony wygrywają i nikt nikogo nie dyma. Jesteśmy gatunkiem, który odniósł sukces, bo potrafi działać w dużych grupach i porozumiewać się za pomocą języka.

Polacy też, mam nadzieję.